Józef Londzin

 

(1862 – 1929)

 

„Reszta Śląska Cieszyńskiego zamieszkana jest przez ludność rdzennie polską,
która,zbudzona 
przez śląskich pracowników do życia narodowego,
pragnie z narodem polskim utrzymywać jak 
najściślejszy kontakt.”

Józef Londzin urodził się 3 lutego 1862 roku w Zabrzegu koło Czechowic (dziś Czechowice-Dziedzice w powiecie bielskim). Jego ojcem był nauczyciel i miłośnik kultury ludowej. Po ukończeniu nauki w miejscowej szkole ludowej, a potem w niemieckim gimnazjum w Bielsku, wstąpił do seminarium duchownego w Ołomuńcu. W 1889 roku uzyskał świecenia kapłańskie.

Swoją służbę duszpasterską rozpoczął jako wikary w parafiach w Strumieniu i w Międzyrzeczu, a od 1890 roku w Cieszynie, gdzie też został starszym wikarym i kapelanem więziennym. W 1897 roku Londzin zrezygnował z funkcji wikarego i objął stanowisko katechety w gimnazjum polskim Macierzy Szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego w Cieszynie.

Józef Londzin prowadził aktywną działalność społeczną. W 1886 roku zainicjował powstanie Muzeum Śląskiego, gromadzącego zabytki związane z polską przeszłością, a pochodzące w terenów Śląska Cieszyńskiego. W roku 1909 został redaktorem cieszyńskiego, polskojęzycznego, czasopisma pt.: „Gwiazdka cieszyńska”, które do 1927 roku było organem prasowym Związku Śląskich Katolików. Na tym stanowisku pozostał do swej śmierci. W Macierzy Szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego, której celem było kultywowanie polskości Śląska Cieszyńskiego i krzewienie oświaty wśród polskiej ludności, pełnił funkcje: sekretarza, skarbnika, a w latach 1903-1904 przewodniczącego zarządu. Był założycielem Dziedzictwa Błogosławionego Jana Sarkandra dla ludu polskiego na Śląsku oraz Polskiego towarzystwa Turystycznego „Beskid” w Cieszynie, w którym działał od założenia w 1909 roku i którego w latach 1912-1921 był prezesem. Organizacja ta była odpowiedzią na rozwój niemieckiej agroturystyki w regionie (Beskidverein) oraz dyskryminacją polskich turystów przez placówki niemieckie W latach 1921-1925 został prezesem oddziału Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego „Beskid Śląski”, które powstało w wyniku połączenia tamtego z Polskim Towarzystwem Tatrzańskim. Był jednym z inicjatorów budowy schronisk turystycznych na Ropiczce i Stożku w Beskidzie Śląskim. Schronisko na Ropiczce istniało w latach 1913-18, próby budowy schroniska na Stożku były podejmowane kilkukrotnie, aż w 1922 roku placówkę oddano do użytku. Służy ona do dnia dzisiejszego. Ks. Londzin był także sekretarzem Związku Śląskich katolików, a od 1903 roku jego prezesem.

Ks. Józef Londzin zaangażował się także w działalność polityczną. W 1907 i 1911 roku był wybrany do Rady Państwa w Wiedniu. Podczas I wojny światowej był członkiem Naczelnego Komitetu Narodowego. W październiku 1918 roku razem z Janem Michejdą (pierwszy burmistrz Cieszyna po 1918 roku) oraz Tadeuszem Regerem stanął na czele Rady Narodowej Śląska Cieszyńskiego, która była pierwszym ośrodkiem władzy polskiej powstałym na ziemiach polskich pod zaborami (powołana 19.10.1918 roku). W 1919 roku na wiosnę brał udział w Konferencji wersalskiej, gdzie bronił interesów polskich w zakresie dotyczącym Śląska Cieszyńskiego. W tym samym roku został wybrany posłem do Sejmu Ustawodawczego, ponownie także w 1922 roku. W 1928 roku został wybrany do Senatu II kadencji (1928-1930) z list BBWR z Województwa Śląskiego. Związał się z endecją.

Ks. Londzin był autorem bibliografii druków wydawanych na Śląsku Cieszyńskim oraz prac z zakresu dziejów kościoła i historii szkolnictwa tego regionu. Od 1927 roku do śmierci był burmistrzem Cieszyna. Zmarł tam 21 kwietnia 1929 roku, a pochowany został na miejscowym Cmentarzu Komunalnym.